اسفناج یا اسپیناج گیاه بومی ایران است و از اوایل قرن اول میلادی کم کم به نقاط دیگر دنیا راه یافت. طوری که در تاریخ مسطور است اسفناج در قرن هفتم در چین و در قرن دوازدهم در اسپانیا کشت می شده است.
اسفناج، گیاهی است یک ساله، دارای ساقه ای راست، به ارتفاع نیم متر که برگ های آن پهن و نرم مثلثی شکل به رنگ سبز می باشد. اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم است.
دو نوع اسفناج وجود دارد که بنام پاییزه و بهاره نامیده می شود. اسفناج بهاره، در فصل بهار کاشته می شود و به اسفناج انگلیسی معروف است. نوع پاییزه آن که به خاک بسیار غنی احتیاج دارد، در پائیز کاشته می شود. گل های اسفناج به رنگ سبز کمرنگ می باشد.
اسفناج چون دارای مواد غذایی فراوانی است کشت آن امروز در تمام نقاط دنیا معمول است.
اسفناج از نظر داشتن ویتامین B3 بسیار غنی است، بنابراین داروی مهمی برای برطرف کردن بیماری پلاگر است. پلاگر یک نوع بیماری است که به علت کمبود ویتامین B3 در بدن به وجود می آید و نشانه های آن شامل: ضعف بدن، تشنج، اختلال در دستگاه هاضمه و بوجود آمدن لکه های قرمز روی بدن است.
اسفناج مقدار زیادی آهن، کلسیم، سدیم، پتاسیم، ید، مس، منیزیم ، لسیتین ، کلروفیل ، کاروتن ، اسید اگزالیک و اسید ارسنیک دارد و به علت داشتن منیزیم، جلوی پیشرفت سرطان را می گیرد.
برگ اسفناج از نظر طب قدیم ایران کمی سرد است و برخی عقیده دارند که متعادل است، یعنی نه سرد است و نه گرم.
1) برگ اسفناج منبع غنی ویتامین A ، B3 ، C و آهن و پتاسیم می باشد.
2) بدن را قلیایی می کند.
3) خنک کننده است و برای پایین آوردن تب مفید است.
4) ورم روده کوچک را رفع می کند.
5) برای ورم ریه مفید است.
6) ملین است و یبوست را برطرف می کند.
7) برای لاغر شدن و کم کردن وزن مفید است.
8) اسفناج به دلیل داشتن ماده ای بنام اسپیناسین، هضم غذا را تسریع می کند. این ماده باعث تحریک معده و ازدیاد ترشحات آن می شود.
9) خوردن اسفناج پخته یا بورانی در رفع تشنگی موثر است.
10) غرغره آب خام یا پخته ی اسفناج، برای از بین بردن ورم و درد گلو مفید است.
11) برای رفع سرفه های خشک ،برگ اسفناج را با جو پوست کنده و روغن بادام بپزید و بخورید.
12) آش اسفناج با گشنیز ، برای سردردهایی که ناشی از سوء هاضمه و اختلال دستگاه گوارش است، مفید می باشد.
13) اگر آش اسفناج را با آب لیمو و سماق یا آب غوره بخورید، سردردهای ناشی از اختلال کیسه صفرا را برطرف می کند.
14) خوردن اسفناج از سرطان جلوگیری می کند، مخصوصا در افرادی که به مصرف الکل و سیگار عادت دارند.
15) تحقیقات دانشمندان نشان داده است که اسفناج در پیشگیری از سرطان روده بزرگ، معده، پروستات، حنجره و رحم موثر است.
16) اسفناج، کلسترول خون را پایین می آورد.
17) بهترین دارو برای کسانی است که مبتلا به کم خونی هستند.
18) اسفناج مانند جارو، روده بزرگ را تمیز می کند.
19) ترشحات لوزالمعده را افزایش می دهد.
20) اسفناج، سبزی مفیدی برای تقویت اعصاب است.
21) اسفناج پخته، برای رفع بیماری آسم و گرفتگی صدا بسیار موثر است.
22) رماتیسم و نقرس را درمان می کند.
23) برای زیاد کردن شیر در مادران شیرده موثر است.
24) سابقا نوعی شربت از اسفناج تهیه می شد که در معالجه خونریزی ها و کم خونی از آن استفاده می کردند.
25) تخم اسفناج ملین و خنک کننده است.
26) تخم اسفناج برای برطرف کردن ورم کبد و یرقان مفید است.
27) اسفناج، تعداد گلبول های قرمز خون را افزایش می دهد.
28) اسفناج ،چون دارای کلروفیل است، عضلات روده را تحریک کرده و تخلیه مدفوع را آسان می کند.
29) اسفناج اسیدیته ی خون را کم می کند و عضلات و استخوان ها را تقویت می نماید.
30) رعشه و بوی بد دهان را از بین می برد.
31) قوت غذایی اسفناج از سایر سبزی ها بیشتر است، مشروط بر اینکه آب آن را دور نریزید و از ساقه های نازک و نورسته ی آن در سالاد استفاده کنید.
32) باعث افزایش اشتها به خصوص در کودکان می شود.
33) برای معالجه کک و مک، اسفناج را در روغن زیتون قرار دهید و بعد روی صورت بگذارید.
اسفناج بعلت داشتن اگزالات، برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ های کلیه و مثانه مناسب نیست. ضمنا افرادی که سرد مزاج هستند، باید اسفناج را با ادویه های گرم نظیر فلفل، دارچین، زنجبیل و هل میل نمایند.
